Choroba refluksowa

Choroba refluksowa (GERD) przełyku jest jedną z najczęstszych chorób przewodu pokarmowego. Ocenia się, że w krajach wysoko rozwiniętych choroba refluksowa występuje u około 1/5 dorosłych. Najczęściej chorują ludzie pomiędzy 45 i 65 rokiem życia.

Chorobą refluksową przełyku określa się stan, w którym cofanie się soku żołądkowego do przełyku powoduje wystąpienie zmian zapalnych w jego końcowym odcinku lub powstanie dolegliwości w znacznym stopniu upośledzających jakość życia chorego. Z praktycznego punktu widzenia o upośledzeniu jakości życia pozwalającym na rozpoznanie choroby refluksyjnej mówimy, gdy objawy związane z refluksem występują przynajmniej raz w tygodniu. Jeśli występują tylko dokuczliwe objawy wtedy mówimy o chorobie refluksowej bez zmian w endoskopii (nienadżerkowa choroba refluksyjna), natomiast jeżeli w badaniu endoskopowym stwierdza się obecność ubytków błony śluzowej wtedy mówi się o refluksowym (nadżerkowym) zapaleniu przełyku.

Najczęstsze objawy choroby refluksowej dzielimy na:

• przełykowe, takie jak:
  • zgaga (to uczucie palenia lub pieczenia zlokalizowanego za mostkiem, które może promieniować aż do szyi i gardła; zgaga pojawia się najczęściej 2-3 godziny po posiłku zwłaszcza przy schylaniu się lub przy przyjęciu pozycji leżącej;
  • zarzucanie kwaśnej treści, czyli odczucie cofania się pokarmu z żołądka do ust, z pozostawieniem kwaśnego lub gorzkiego smaku;
  • zaburzenia połykania, czyli utrudnione lub bolesne połykanie;
• poza-przełykowe, takie jak:
  • objawy płucne, powstają przy dostaniu się treści refluksowej do dróg oddechowych lub w wyniku odruchów nerwowych (należą do nich: przewlekły kaszel, zapalenie oskrzeli, astma, zapalenie płuc, bóle gardła, chrypka, zapalenie krtani, ucha i zatok, nadżerki szkliwa zębów i zapalenie dziąseł.

W większości przypadków rozpoznanie choroby

refluksowej jest stawiane przez lekarza na podstawie analizy dolegliwości chorego, natomiast u niektórych chorych konieczne jest wykonanie endoskopii (badanie to polega na wprowadzeniu przez usta do przełyku, żołądka i dwunastnicy cienkiej, giętkiej, zakończonej miniaturową kamerą sondy).

Bezwzględnym wskazaniem do wykonania endoskopii są objawy alarmowe, które mogą wskazywać na obecność istotnych uszkodzeń lub nowotworu przełyku:

• zaburzenia połykania;
• utrata masy ciała;
• krwawienie z przewodu pokarmowego;
• niedokrwistość;
• wymioty;
• istotna progresja choroby;
• guz w jamie brzusznej.

Badanie endoskopowe powinno być też wykonane chociaż raz, u każdego chorego niezależnie od objawów z wieloletnim przebiegiem choroby refluksyjnej przełyku.

Modyfikacje stylu życia mają na celu unikanie czynników nasilających refluks i jego objawy, należą do nich:

• wysokie ułożenie głowy podczas snu;
• unikanie zbyt dopasowanych ubrań;
• redukcja masy ciała;
• zmniejszenie objętości i zwiększenie częstości spożywania posiłków;
• unikanie spożywania posiłków późno przed snem;
• unikanie wysiłku fizycznego;
• zaprzestanie palenia tytoniu;
• unikanie pokarmów prowokujących refluks (zaliczmy do nich: owoce cytrusowe i ich soki, pomidory i ich przetwory, potrawy tłuste, smażone, napoje alkoholowe, kawa i inne napoje zawierające kofeinę, napoje gazowane, czekolada, mięta, czosnek i cebula.

Choroba refluksowa przełyku jest chorobą występującą często, przewlekłą, charakteryzującą się dużą nawrotnością.