Borelioza (krętkowica kleszczowa, choroba z Lyme) jest chorobą zakaźną wywoływaną przez bakterię Borrelia burgdorferi. Istnieje wiele gatunków Borrelia rozpo­wszechnionych na całym świecie mogących wywoływać boreliozę. W Europie najważniejsze gatunki mogące wywołać zakażenie to: Borrelia burgdorferi (sensu stricto), Borrelia afzelii i Borrelia garinii.

Jak można zarazić się boreliozą?

Kleszcz (Ixodes ricinus) pasożytuje na zwierzętach dziko żyjących w lesie: gryzoniach, jeleniach, dzikach i innych ssakach oraz ptakach. Zwierzęta te są rezerwuarem Borrelia burgdorferii. Kleszcz, żywiąc się ich krwią, zakaża się bakterią. Wówczas sam staje się źródłem zakażenia. Przebywając w miejscach występowania kleszczy, głównie w lasach, człowiek staje się potencjal­nym żywicielem kleszcza. Do zakażenia dochodzi w kon­sekwencji przeniesienia bakterii na człowieka przez zakażonego kleszcza. Odsetek kleszczy zakażonych w Europie zależy od regionu i waha się od 3 do 34%. Poza krętkami Borrelia kleszcze mogą przenosić również inne choroby, m.in. wirusa odkleszczowego zapalenia mózgu.

• w tym roku kalendarzowym mają 35, 40, 45, 50, 55 lat
• są obciążone czynnikami ryzyka (palenie tytoniu, nadciśnienie tętnicze krwi, zaburzenia gospodarki lipidowej, niska aktywność ruchowa, nadwaga i otyłość, upośledzona tolerancja glukozy, nadmierny stres, nieracjonalne odżywianie się, wiek,)
• u których nie została dotychczas rozpoznana choroba układu krążenia
• które w okresie ostatnich 5 lat nie korzystały ze świadczeń udzielanych w ramach programu profilaktyki CHUK także u innych świadczeniodawców

Świadczenia w ramach programu udzielane są bez skierowania, przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, do którego ubezpieczony jest zadeklarowany.

Lekarz przeprowadza wywiad z pacjentem oraz kieruje go na badania pozwalające określić kategorię ryzyka choroby układu krążenia.

Karta badania profilaktycznego obejmuje takie informacje, jak:

• obciążenia rodzinne (zawał serca, udar mózgu u ojca przed 55 r.ż.; u matki przed 60 r.ż.)
• palenie papierosów
• przyjmowanie leków hipotensyjnych, hipolipemizujących (satyna, fibrat)
• wykonywanie ćwiczeń fizycznych trwających powyżej 30 minut
• wyniki badania fizykalnego
• wynik oceny BMI
• pomiary ciśnienia tętniczego
• wyniki badań biochemicznych: cholesterol całkowity, cholesterol HDL, cholesterol LDL, trójglicerydy, glukoza na czczo

Na tej podstawie lekarz dokonuje oceny ryzyka chorób układu krążenia oraz wskazuje zalecenia dla pacjenta: edukację lub dalszą diagnostykę i leczenie w poradni specjalistycznej

Czynniki ryzyka i podział na kategorie ryzyka chorób układu krążenia

• płeć męska oraz kobiety po menopauzie
• mężczyźni > 45 lat, kobiety > 55 lat
• palenie tytoniu powyżej 1 papierosa dziennie
• nadciśnienie tętnicze
• zaburzenia lipidowe: stężenie cholesterolu całkowitego, triglicerydów
• cukrzyca
• otyłość
• mała aktywność fizyczna (np. spacery, marsze, bieganie, jazda na rowerze, pływanie, aerobik) rzadziej niż 3 razy w tygodniu po 30 minut

Ryzyko łagodne - osoby bez obecnych czynników ryzyka innych niż wiek i płeć
Ryzyko umiarkowane - osoby z obecnością 3 i mniej czynników ryzyka, ale bez cukrzycy, choroby niedokrwiennej serca i innych chorób układu krążenia
Ryzyko duże - osoby z obecnością 4-5 czynników ryzyka innych niż wiek i płeć, ale bez cukrzycy, choroby niedokrwiennej serca i innych chorób układu krążenia
Ryzyko bardzo duże - osoby z obecnością powyżej 5 czynników ryzyka, osoby z cukrzycą, chorobą niedokrwienną serca i innymi chorobami układu krążenia

Oddziałując na czynniki ryzyka można uzyskać obniżenie zachorowalności i umieralności z powodu chorób układu krążenia.

Cele ogólne i szczegółowe programu:

Choroby układu krążenia są główną przyczyną zgonów w Polsce i na świecie. Umieralność w Polsce z tego powodu należy do najwyższych w Europie. Badania epidemiologiczne i socjomedyczne pokazują, że ważną rolę w rozwoju chorób układu krążenia odgrywają niektóre wzorce zachowań składające się na współczesny styl życia - czynniki ryzyka.

• cel główny: obniżenie o ok. 20 % zachorowalności i umieralności z powodu chorób układu krążenia populacji objętej programem poprzez wczesne wykrywanie, redukcję występowania i natężenia czynników ryzyka,
• cele dodatkowe:
  - zwiększenie wykrywalności i skuteczności leczenia chorób układu krążenia,
  - wczesna identyfikacja osób z podwyższonym ryzykiem chorób układu krążenia,
  - promocja zdrowego stylu życia: niepalenia, prawidłowego odżywiania się, aktywności fizycznej.