Certyfikat  NZOZ Zdrowie s. c.
 ul. Jana Pawła II 5, 23-300 Janów Lubelski  fb logo ukrainski

Program badań przesiewowych raka  jelita grubego

Rak jelita grubego to nowotwór występujący w końcowym odcinku przewodu pokarmowego.
Rozwija się powoli, ze zmian łagodnych –tzw. polipów, które są zmianą przednowotworową.
Polipy można łatwo usunąć, zapobiegając rozwojowi choroby.

  • Nowotwory przewodu pokarmowego stanowią 30% wszystkich
    nowotworów
  • Rak jelita grubego jest trzecim najczęściej występującym nowotworem
    złośliwym w polskiej populacji.
  • Szacuje się, że profilaktyka raka jelita grubego zmniejsza śmiertelność z
    jego powodu o 50-60%.
  • Ryzyko zachorowania na nowotwór rośnie po 50. roku życia.

Czynniki ryzyka rozwoju raka jelita grubego:

  • wiek, szczególnie po 50 roku życia
  • obecność w jelicie grubym polipów o typie gruczolaka
  • uwarunkowania genetyczne
  • choroby zapalne jelit 
  • nadmierna masa ciała
  • siedzący tryb  życia
  • nieprawidłowa dieta
  • nadużywanie alkoholu i palenie papierosów.
 Kolonoskopia

 

Dla kogo kierowany jest program?

Jeżeli jesteś w wieku 50–65 lat (lub 40–49 lat i posiadasz krewnego pierwszego stopnia, u którego rozpoznano nowotwór jelita grubego)
oraz nie wykonywałeś kolonoskopii w okresie ostatnich 10 lat i nie masz objawów sugerujących raka jelita grubego.

Podstawowym badaniem wykonywanym w ramach programu jest kolonoskopia, w tym:

  • pobranie wycinków z nacieku nowotworowego lub zmian podejrzanych o charakter nowotworowy
  • usunięcie polipów wielkości do 15 mm
  • poddanie badaniu histopatologicznemu wszystkich wycinków i usuniętych polipów;
  • wskazanie konkretnych zaleceń dotyczących leczenia u osób, które wykonały kolonoskopię przesiewową.

Kolonoskopia jest badaniem, które pozwala wykryć zmiany i podjąć szybko leczenie. Może być przeprowadzone w znieczuleniu miejscowym
lub znieczuleniu ogólnym. Lekarze podkreślają, że wczesne wykrycie choroby znacznie zwiększa skuteczność leczenia.

Do udziału w programie nie potrzebujesz skierowania.

Rak szyjki macicy to nowotwór, który rozwija się w komórkach szyjki macicy. Jego główną przyczyną jest zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV), zwłaszcza niektórymi jego szczepami.
W początkowej fazie rozwoju raka szyjki macicy mogą wystąpić niewielkie zmiany w komórkach szyjki. Pojawienie się wyraźnych objawów wskazuje zazwyczaj na zaawansowane stadium, trudne lub niemożliwe do wyleczenia.

Podstawą dobrego zdrowia jest profilaktyka. Regularne badania cytologiczne pozwalają na wykrycie choroby we wczesnym i w pełni uleczalnym stadium.

 

Co powinno Cię zaniepokoić?

Wczesnym zmianom nowotworowym w raku szyjki macicy nie towarzyszą żadne charakterystyczne dolegliwości. Wraz z rozwojem choroby kobiety zauważają zwykle jeden lub kilka z poniższych objawów:

  • krwawienie z pochwy po stosunku
  • krwawienie międzymiesiączkowe
  • obfite upławy
  • ból podczas stosunku
  • bóle w podbrzuszu i okolicy lędźwiowej
  • krwawienia pomenopauzalne (po okresie przekwitania).

Jeśli coś Cię zaniepokoi, umów się na wizytę do ginekologa lub położnej — nie czekaj.

Skorzystaj z bezpłatnej cytologii w programie profilaktyki raka szyjki macicy. Nie potrzebujesz skierowania. Badanie finansuje Narodowy Fundusz Zdrowia.

Dla kobiet w wieku 25-64 lata, które kwalifikują się do programu, dostępne są dwa rodzaje badań przesiewowych:

  • schemat tradycyjny
    • klasyczna cytologia
    • wykonywana co 3 lata
  • schemat nowy
    • polega na wykonaniu testu HPV HR z genotypowaniem, który wykrywa DNA lub RNA wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV) o wysokim ryzyku onkogennym w wymazie z szyjki macicy
    • wykonywany jest co 5 lat
    • jeśli wynik testu HPV HR jest dodatni, z tego samego pobranego materiału wykonuje się dodatkowo cytologię na podłożu płynnym (LBC).

Cytologia nie boli i ratuje życie

Cytologia jest bezbolesną i szybką metodą diagnostyczną. Polega na pobraniu materiału z szyjki macicy za pomocą specjalnej szczoteczki. Tak pobrany wymaz umieszcza się na szkiełku, a następnie odsyła do laboratorium, gdzie jest badany. Dzięki temu można wykryć nawet najmniejsze nieprawidłowości.

Jak się przygotować do cytologii?

  1. Przed badaniem nie stosuj żadnych leków dopochwowych.
  2. Nie zgłaszaj się na badanie w czasie krwawienia miesiączkowego.
  3. Przed pobraniem materiału z szyjki macicy nie rób USG przezpochwowego.
  4. Powstrzymaj się od współżycia na 1–2 dni przed zaplanowaną cytologią.

Zrobiłaś cytologię i co dalej?

Po uzyskaniu wyniku z laboratorium dostaniesz dalsze zalecenia.

  • Twój wynik badania będzie ujemny - lekarz zaleci Ci ponowne badanie profilaktyczne po upływie 3 lub 5 lat, w uzasadnionych przypadkach po upływie 12 miesięcy
  • Wynik testu HPV HR będzie dodatni - z tego samego materiału wykonana będzie cytologia płynna (LBC). Jeśli jej wynik będzie prawidłowy, lekarz zaleci Ci ponowne badanie profilaktyczne po upływie 12 miesięcy.
  • Jeśli w wyniku badania zostaną stwierdzone zmiany o charakterze dysplastycznym - lekarz ginekolog skieruje Cię na dalszą diagnostykę, tj. badanie kolposkopowe lub badanie kolposkopowe z pobraniem wycinka do badania histopatologicznego. W przypadku rozpoznania raka szyjki macicy lub inne schorzenie - zostaniesz skierowana do leczenia specjalistycznego lub na dalszą diagnostykę.

Gruźlica – choroba zakaźna

Gruźlica jest bakteryjną chorobą zakaźną, wywoływaną przez prątki gruźlicy. Należy do grupy chorób społecznych związanych z warunkami życia (mieszkanie, odżywianie, wypoczynek) oraz pracy. Im są one gorsze, tym łatwiej o rozwój choroby. Do zachorowania osoby zarażonej może dojść na skutek osłabienia odporności organizmu spowodowanej np. niedożywieniem czy bardzo złymi warunkami mieszkaniowymi.

Na czym polega program

W ramach programu pielęgniarka POZ przeprowadza ankietę w celu wstępnej oceny stanu zagrożenia gruźlicą płuc oraz skierowania do dalszej diagnostyki i leczenia w poradni specjalistycznej.
Ankieta jest poufna, zawiera informacje dotyczące m.in.: warunków mieszkaniowych, ewentualnego kontaktu z osobami chorymi na gruźlicę, narażenia na kontakt z azbestem, sadzą, smołą, spalinami i surowcami gumowymi, cukrzycy, przewlekłej niewydolności nerek, odżywiania się, chorób krwi, palenia papierosów, nadużywania alkoholu, uzależnienia od narkotyków, dolegliwości typu: utrzymujący się ponad 3 tygodnie - przewlekły kaszel, krwioplucie, duszność, osłabienie, stany podgorączkowe, ból w klatce piersiowej, nocne poty, nawracające zakażenia układu oddechowego, gwałtownej utraty wagi ciała, przyjmowania leków osłabiających odporność (leki immunosupresyjne, sterydy). Na podstawie ankiety oceniany jest poziom ryzyka zachorowania na gruźlicę. W razie stwierdzenia podwyższonego ryzyka zachorowania na gruźlicę, pacjent jest kierowany na dalszą diagnostykę i ewentualne leczenie do Poradni Gruźlicy i Chorób Płuc.

Kto może korzystać z programu

Program adresowany jest do osób dorosłych, nie posiadających w dotychczasowym wywiadzie rozpoznanej gruźlicy, w tym - w szczególności:

  • osób, które miały bezpośredni kontakt z osobami z już rozpoznaną gruźlicą lub,
  • osób, u których stwierdza się przynajmniej jedną z następujących okoliczności usposabiających:
    • bezrobotny,
    • niepełnosprawny,
    • obciążony długotrwałą chorobą,
    • obciążony problemem alkoholowym i/lub narkomanią,
    • bezdomny;

Do udziału w programie nie potrzebujesz skierowania.

Cele ogólne i szczegółowe programu

  • Cele główne:
    - zmniejszenie wskaźnika zachorowalności na gruźlicę,
    - objęcie wczesną opieką świadczeniobiorców chorych na gruźlicę,
    - zmniejszenie wskaźnika śmiertelności na gruźlicę;
  • Cele pośrednie:
    - podniesienie świadomości społecznej poprzez edukację zdrowotną w zakresie informacji o źródłach i drogach zakażenia, czynnikach wpływających na ryzyko zachorowania na gruźlicę, skutkach zdrowotnych i społecznych choroby, danych epidemiologicznych właściwego terenu, ośrodkach medycznych prowadzących terapię oraz podstawach prawnych obowiązku leczenia,
    - zwiększenie dostępności do świadczeń pielęgniarki środowiskowej oraz poradni specjalistycznych - gruźlicy i chorób płuc.

Przebieg wizyty programowej

Pielęgniarka POZ przeprowadzi z Tobą wywiad zdrowotny, wypełni ankietę, a następnie przeprowadzi edukację zdrowotną.

Jeżeli w ankiecie uzyskasz:

  • 10–24 punktów, to jesteś osobą z grupy podwyższonego ryzyka zachorowania:
  • pielęgniarka POZ przekaże pisemną informację o wynikach przeprowadzonej ankiety Twojemu lekarzowi POZ
  • wskaże Ci tryb dalszego postępowania, m.in. konieczność zgłoszenia się do lekarza POZ celem dalszej oceny stanu zdrowia
  • 1–9 punktów, to jesteś osobą z grupy umiarkowanego ryzyka zachorowania
  • pielęgniarka POZ nie zakwalifikuje Cię do dalszej diagnostyki
  • kolejny raz możesz wziąć udział w ankiecie po 24 miesiącach od daty ostatniego badania.

Zadbaj o swoje zdrowie!

profil intrZapraszamy na BEZPŁATNE programy profilaktyczne realizowane przez NZOZ "Zdrowie" s. c. w Janowie Lubelskim

NZOZ "Zdrowie" realizuje bezpłatne programy profilaktyczne w zakresie:

  • chorób układu krążenia - dla osób które: mają 35, 40, 45, 50 lub 55 lat, złożyły deklarację wyboru lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, u których nie została dotychczas rozpoznana choroba układu krążenia, i które w okresie ostatnich pięciu lat nie korzystały ze świadczeń udzielanych w ramach profilaktyki chorób układu krążenia.
  • wczesnego wykrywania raka jelita grubego - dla osób w wieku 50–65 lat, które nie miały kolonoskopii w ciągu ostatnich 10 lat, 40–49 lat i mają krewnego pierwszego stopnia, u którego wykryto raka jelita grubego
  • profilaktyka gruźlicy - dla osób powyżej 18 roku życia, które nie miały w dotychczasowym wywiadzie rozpoznanej gruźlicy .
  • profilaktyka raka szyjki macicy - dla kobiet w wieku 25-59 lat /deklaracja do położnej NZOZ "Zdrowie" s. c.: które nie miały wykonanej cytologii w ciągu ostatnich trzech lat
  • Program profilaktyki nowotworów skóry w Polsce Wschodniej - dla osób aktywnych zawodowo w wieku powyżej 15 roku życia; więcej informacji

Do pobrania ulotki programy profilaktyczne i program wczesnego wykrywania raka jelita grubego.

 

Program kierowany jest do osób, które

  • w tym roku kalendarzowym mają 35, 40, 45, 50, 55 lat
  • są obciążone czynnikami ryzyka (palenie tytoniu, nadciśnienie tętnicze krwi, zaburzenia gospodarki lipidowej, niska aktywność ruchowa, nadwaga i otyłość, upośledzona tolerancja glukozy, nadmierny stres, nieracjonalne odżywianie się, wiek,)
  • Profilaktyka chorób układu krążenia (CHUK)u których nie została dotychczas rozpoznana choroba układu krążenia
  • które w okresie ostatnich 5 lat nie korzystały ze świadczeń udzielanych w ramach programu profilaktyki CHUK także u innych świadczeniodawców

Świadczenia w ramach programu udzielane są bez skierowania, przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, do którego ubezpieczony jest zadeklarowany.

Lekarz przeprowadza wywiad z pacjentem oraz kieruje go na badania pozwalające określić kategorię ryzyka choroby układu krążenia.

Karta badania profilaktycznego obejmuje takie informacje, jak:

  • obciążenia rodzinne (zawał serca, udar mózgu u ojca przed 55 r.ż.; u matki przed 60 r.ż.)
  • palenie papierosów
  • przyjmowanie leków hipotensyjnych, hipolipemizujących (satyna, fibrat)
  • wykonywanie ćwiczeń fizycznych trwających powyżej 30 minut
  • wyniki badania fizykalnego
  • wynik oceny BMI
  • pomiary ciśnienia tętniczego
  • wyniki badań biochemicznych: cholesterol całkowity, cholesterol HDL, cholesterol LDL, trójglicerydy, glukoza na czczo

Na tej podstawie lekarz dokonuje oceny ryzyka chorób układu krążenia oraz wskazuje zalecenia dla pacjenta: edukację lub dalszą diagnostykę i leczenie w poradni specjalistycznej

Czynniki ryzyka i podział na kategorie ryzyka chorób układu krążenia

  • płeć męska oraz kobiety po menopauzie
  • mężczyźni > 45 lat, kobiety > 55 lat
  • palenie tytoniu powyżej 1 papierosa dziennie
  • nadciśnienie tętnicze
  • zaburzenia lipidowe: stężenie cholesterolu całkowitego, triglicerydów
  • cukrzyca
  • otyłość
  • mała aktywność fizyczna (np. spacery, marsze, bieganie, jazda na rowerze, pływanie, aerobik) rzadziej niż 3 razy w tygodniu po 30 minut

Ryzyko łagodne - osoby bez obecnych czynników ryzyka innych niż wiek i płeć
Ryzyko umiarkowane - osoby z obecnością 3 i mniej czynników ryzyka, ale bez cukrzycy, choroby niedokrwiennej serca i innych chorób układu krążenia
Ryzyko duże - osoby z obecnością 4-5 czynników ryzyka innych niż wiek i płeć, ale bez cukrzycy, choroby niedokrwiennej serca i innych chorób układu krążenia
Ryzyko bardzo duże - osoby z obecnością powyżej 5 czynników ryzyka, osoby z cukrzycą, chorobą niedokrwienną serca i innymi chorobami układu krążenia

Oddziałując na czynniki ryzyka można uzyskać obniżenie zachorowalności i umieralności z powodu chorób układu krążenia.

Cele ogólne i szczegółowe programu:

Choroby układu krążenia są główną przyczyną zgonów w Polsce i na świecie. Umieralność w Polsce z tego powodu należy do najwyższych w Europie. Badania epidemiologiczne i socjomedyczne pokazują, że ważną rolę w rozwoju chorób układu krążenia odgrywają niektóre wzorce zachowań składające się na współczesny styl życia - czynniki ryzyka.

  • cel główny: obniżenie o ok. 20 % zachorowalności i umieralności z powodu chorób układu krążenia populacji objętej programem poprzez wczesne wykrywanie, redukcję występowania i natężenia czynników ryzyka,
  • cele dodatkowe:
    - zwiększenie wykrywalności i skuteczności leczenia chorób układu krążenia,
    - wczesna identyfikacja osób z podwyższonym ryzykiem chorób układu krążenia,
    - promocja zdrowego stylu życia: niepalenia, prawidłowego odżywiania się, aktywności fizycznej.